Malumunuz
bugünlerde gündemimizde Elon Musk fırtınası esmekte. İlgili ilgisiz pek çok
kişinin bir şekilde kendisinden haberdar olduğu Musk, bu hafta içinde
ülkemizdeydi. Çeşitli görüşmeler yapmak için başta Cumhurbaşkanlığımız olmak
üzere pek çok görüşme yaptı. Önde Atatürk ile ilgili paylaşımları olmak üzere
yoğun bir ilgi ile karşılaştı.
Gündemin
genel geçer yoğunluğu ve ilgisi dışında Elon Musk ile ilgili geriye kalanlar
bir yana, bizim en çok etkilendiğimiz ve ilgimizi çeken, kendisi ile yapılmış
olan bir röportaj oldu.
Özellikle
"Neden"
sorusu ve "Gerçeklik"
ile vurguları ilgimizi çekmeye fazlasıyla etkili oldu. Kanaatimizce pek çok
sıkıntının oluşması, büyümesi, daha farklı sıkıntılara yol açması, hatta
çözümsüzlük sarmalına girmesindeki en önemli konu “Neden” sorusunun hakkıyla
sorulup, “Gerçek”
cevaplarının verilememesi/bilinememesi/fark edilememesidir. “Neden ve Çünkü”
diye isimlendirdiğimiz yaklaşımın eksikliği pek çok konuyu bu çıkmaz süreçlere
sürüklemektedir. Bu açıdan, sayın Musk’ın bakış açısı dikkatimizi bu röportaja
odaklamıza neden oldu. Umarım sizlerinde ilgisini çeker ve okuduğunuza değer…….
iyiturks
Elon Musk'ın hayat hikâyesini sizlere
daha önce anlatmıştık. Ancak bunun yanında Musk'ın hayata, eğitime, çalışmaya
ve girişimciliğe dair çok önemli sözleri var. Elon Musk'ın ilgi çekici
sözlerinden bazılarını, 'Geleceği İnşa eden Adam: Elon Musk' adlı kitaptan
derledik...
Elon
Musk hangi kitabı öneriyor?
Varoluşsal bir bunalım geçiriyordum ve
hayatın anlamını çözebilmek için çeşitli kitaplar okuyordum. Çünkü hayat
oldukça anlamsız geliyordu. Nietzche ve Schopenhauer'in 14 yaşında okumamanız
gereken kitapları vardır ve bu kötü, olumsuz bir durumdu. Daha sonra bana çok
faydası dokunan Otostopçu'nun Galaksi Rehberi'ni okudum.
Bu bana asıl zorluğun sorulması gereken
sorular bulmak olduğunu, ama bir kere bunu başardığınızda geri kalanının
gerçekten kolay olduğunu öğretti.
En
iyi öğretmeni kimdi?
En iyi öğretmenim ilkokul müdürümdü.
Matematik öğretmenimiz işten ayrılmıştı ve müdürümüz onun yerine işe girmeye
başlamış yıllık ders programını hızlandırmıştı. Dersin ilk yarısında süratle
çalışmak ve fazladan ev ödevi yapmak zorundaydık. Sonra da onun 2. Dünya Savaşı
zamanındaki askerlik anılarını dinlerdik. Ödev yapmazsak anılarını
anlatmıyordu. Herkes ödevini yapıyordu.
Eleştirel
düşünme nasıl olur?
Doğru önermelere sahip misin? Bu önermeler konuyla ilgili mi ve bu önermelere dayanarak doğru sonuçlara ulaşabiliyor musun? Bu, eleştirel düşüncenin temelidir ve insanların bunu başaramaması şaşırtıcıdır.
"Neden"i açıklamak!
Okuldaki pek çok çocuğun,
neden orada olduklarına ilişkin fikri yoktur. Eğer bir şeyin
"nedenini" açıklayabiliyorsanız; bu, insanların motivasyonunda büyük
fark yaratacaktır bence. Böylece söz konusu amacını kavrayacaktır.
Konuşmak
yerine okuyun
Yeni bir şey öğrenmek için Elon Musk
şöyle diyor; "Sadece kitap okuyun. Okumayla kazanılan veri aralığı, biri
konuşurken kazanılandan çok daha büyüktür"
Elon
Musk'ın üniversite diplomasını alma sebebi!
Eğer kişinin bir amacı bir şirket
kurmaksa, bunun için üniversiteyi bitirmesi gerekmez. Kendi durumuma gelirsek,
ben üniversiteyi bitirmek zorundaydım; aksi takdirde ülkeden sınır dışı
edilebilirdim.
Yapılandırılmış Öğrenme
İnsanlar seri üretim
bandındaki nesneler değillerdir. Müfredattan bağımsız olmak isteyebilirsiniz.
İnsanların ilgi duydukları alanlarda hızlı bilgi edinmelerine imkan sağlayın.
Elon Musk, nasıl çözüm buluyor?
Sorunları çözmek konusunda
başarılı olduğumu düşünüyorum. Pek çok insanın açıkça göremediği şeyleri net
görebiliyorum. Bunun için herhangi bir çaba da sarf etmiyorum. Sadece diğerlerinin görmeye muktedir
olmadığı gerçeklikleri görüyorum.
Eğer bir çözüme
ulaşacaksanız, gerçeklik
kesinlikle önemli.
Girişimci
mi olacaksın para mı kazanacaksın
Şirket kurma konusunda yaklaşımınız şu
yönde olmalıdır: Girişimci mi olmak istiyorsunuz yoksa para kazanmak mı?
Dünyada var olmasını istediğiniz hangi yararlı şeyleri gerçekleştirebilirsiniz?
Haftada
kaç saat çalışılmalı?
Haftada 40 saat çalışarak devrim
niteliğinde arabalar ya da roketler üretemezsiniz. Bu işe yaramaz. Mars'ın kolonileştirilmesi
haftada 40 saat çalışmayla gerçekleşecek bir şey değildir.
Ortam
çok önemli
İnsanların işe gelmeyi iple çektiği bir
ortam yaratabilmek inanılmaz derecede önemlidir, çünkü yaptığınız işi
seviyorsanız sıkı çalışmak çok daha kolaydır.
Teknik açıdan donanımlı insanlardan
oluşan küçük bir grup, kısmen donanımlı olan kalabalık bir gruba her zaman
üstün gelir.
Elon
Musk'ın en büyük hatası nedir?
Genellikle yaptığım ve düzeltmeye çalıştığım en büyük hata, birinin yeteneğine kişiliğinden fazla önem vermemdir. Bir insanın iyi kalpli olup olmaması kesinlikle çok önemlidir. Bazen sadece beyin odaklı düşünme hatasına düşüyorum.
CEO
dediğin...
Mühendislik bilgisi olmayan CEO'larla
karşılaşıyorum ve bu bana çok gülünç geliyor.
Spacex'te
işletme yüksek lisansı
Sözde yöneticilik kabiliyetinden ziyade,
sağlam mühendis yeteneği olan birini terfi etmeyi tercih ederim.
Elon
Musk'ın toplantıları nasıl olur?
Şöyle bir kuralımız var: "Eğer
toplantının katılımcılarından biri, o toplantının kendisi için faydalı olmadığının
ve toplantının kendisine faydan sağlamadığının farkına varısa, o toplantıyı
terk etmelidir.
Elon
Musk, dostluk üzerine ne düşünüyor?
Özellikle arkadaşlarınızdan her zaman
eleştirel geri bildirim talep edin. Çünkü arkadaşlarınız eleştirilerini genellikle
akıllarından geçirirler ama size söylemezler.
Geleceğe
dönüşte bile öngörülemedi
Bugün sahip olduğumuz en kayda değer şey
internet ve her yerden dünyanın bilgisine erişim imkanıdır. Cebinizde bir süper
bilgisayar olması "Geleceğe Dönüş"te bile ön görülememiş bir şeydir.
Her
zaman daha aptalı bulunur
Netscape halka arz edildi ve bu, adeta
insanların bakış açısını değiştirdi. En azından "her zaman daha aptalı
bulunur" teorisini baz alırsak: Bu internet şirketleri para kazanamasa
bile, halka arz edildiklerinde bazı aptallar onlar için epey para ödemeye
hevesliydi.
Elektrikli
Ulaşım
Aslında tüm ulaşım biçimlerinin,
roketler hariç tamamıyla elektrikli hale geleceğini düşünüyorum. Newton'un
üçüncü yasasından kaçış yok.
Elon
Musk ve Otomatik Sürüş
Otomatik sürüş özelliği olmayan bir
arabaya sahip olmak, uzun vadede bakıldığında bir at sahibi olmak gibi bir şey.
Atınızın manevi değeri vardır ama günlük kullanıma uygun değildir.
Elektrikli
Süper Jet
Yakında dikey kalkış ve iniş özelliği
olan süpersonik elektrikli jet üzerine çalışacağım. SpaceX ve Tesla'da
edindiğim bilgileri bunu gerçekleştirmek için kullanacağım.
Uçan
Arabalar
Uçan arabalar kulağa harika geliyor ama
bunlar çok fazla rüzgara sebep olabilir, çok gürültülüdür ve kafanıza bir
şeylerin düşme ihtimalleri oldukça yüksektir.
Tüneller
Şehirlerle ilgili temel problem, onları
üç boyut olarak inşa etmemiz. Her katı onlarca insanla dolu olan yüksek binalar
inşa ediyorsunuz ancak yollarınız iki boyutlu oluyor. Bunun yürüyemeyeceği
apaçık ortada. Çıkmaza gireceğiniz kesin. Ancak tünel yaparsanız üç boyutluluğa
geçersiniz.
Tesla'daki
hatalar nelerdir?
Tesla'nın ilk yıllarında çok hata
yaptık. Hatta 2007 yılında şirketin sermayesinin yapısının neredeyse tamamen
yeniden düzenlemek zorunda kaldık. Neredeyse verdiğimiz her karar hatalıydı.
Dünyanın
en kötü tanıtımı
İlk zamanlarda, uzun süredir tanıdığım
Larry Page ve Sergey Brin'e test sürüşü yaptığımızı hatırlıyorum. Sistemde can
sıkıcı bir arıza çıkmış ve araba saatte 10 mil hızla gidebilmişti.
Elon
Musk, Apple hakkında ne düşünüyor?
Hayır, Apple'dan nefret etmiyorum.
Apple, pek çok yetenekli kişinin çalıştığı başarılı bir şirket. Ürünlerini
seviyorum ve elektrikli taşıt işine girdikleri için mutlu oldum.
Petrol
ve doğalgaza gelecekte ne olacak?
Bu yüzyılın sonuna doğru geçmişe
bakacağız, benzinle çalışan otomobilleri, kömür gibi müzede bulunan çağ dışı
kalmış bir nevi antika olarak hatırlayacağız.
Elon
Musk, neden roket şirketi kurdu?
İnsanlar bana neden bir roket şirketi
kurduğumu sorduğunda şöyle cevap veriyorum; "Yüklü bir serveti ufak bir
servete nasıl dönüştürebileceğimi bulmaya çalışıyorum"
Elon
Musk, Jeff Bezos'a ne soruyor?
Ne zaman Jeff Bezos ile karşılaşsam ona
"Neden uzayda daha çok faaliyet göstermiyorsun?' diye sorarım.
Sadelik!
Bizim formülümüz sadeliktir. Çünkü bu
içinde hem güvenirliği hem de düşük maliyeti barındırıyor.
Elon
Musk'ın uzay kıyafetlerindeki moda anlayışı!
Hem işlevselliği hem de estetik görünümü
açısından uzay giysisi tasarımı konusunda epey gayret gösteriyoruz. Bu
gerçekten zor bir iş. Filmlerde gördüğünüz şeyler işe yaramıyor. "Hem işe
yarayan hem de hoş görünen bir şeyi nasıl tasarlayabiliriz?" diye
düşünüyoruz. Ana hedefimiz, insanların uzay giysisi gördüklerinde "Bunu
bir gün giyebilirim" diye düşünmelerini sağlamak.
Elon
Musk, mühendisliğe nasıl başladı?
Aldığım eğitim fizik ve ekonomi üzerineydi,
mühendislerle dolu bir çevrede yetiştim denebilir. Çevremde mühendisliğe dair
pek çok şey vardı. Bir şeyi açıklamalarını istediğimde, bu işlerin nasıl
yürüdüğüne dair doğru açıklamalara ulaşırdım.
Model roket yapımı gibi şeylerle
uğraştım. Güney Afrika'da hazır roket bulunuyordu. Bu yüzden roket yakıtı için
gerekli malzemeleri eczaneden temin ederek karıştırdım ve onları bir boruya
yerleştirdim.
Mühendislere
öneriler!
Babam mühendisti. Eğer durum böyle
olmasaydı Güney Afrika'da olmamıza rağmen üzerimde ufak bir tesiri olurdu.
Mühendisler
daha çok çocuk sahibi olmalı.
Yaradılış ve yetiştirme sebebi ile
mühendis çocukları mühendis olmaya daha eğilimli oluyor. Vatandaşlık görevimi
yapıyorum. Kayıpları telafi etmem lazım.
Detaylar
Kendinizi ufak detaylara önem verecek
şekilde eğitebilirsiniz. Bunu herkes başarabilir. Bu iki tarafı keskin bir
bıçak gibidir. Çünkü bütün ufak detayları görmeye başlarsanız, ufak şeyler sizi
delirtebilir.
Yumurtaları
aynı sepete koyabilirsiniz, ancak...
Kontrol sizde olduğu sürece bütün
yumurtaları aynı sepete koymanızda sakınca yoktur. Silikon Vadisi finansman
modelinin sorunu, ilk yatırım turunun ardından kontrolü kaybetmemizdir.
Kira
için borç aldım
PayPal'da vergi sonrası kazancım 180
milyon dolar civarıydı. Bunun 100 milyonunu SpaceX'e, 70 milyonunu Tesla'ya ve
10 milyonunu SolarCity'ye yatırdım. Sonra da kira için borç almak zorunda
kaldım.
Elon
Musk ve Uyku
Doğru uyku miktarını hesaplamaya
çalışmışlığım var. Belli bir uyku eşiğinin altına düşebileceğimi, saatlerce
uyanık kalsam dahi buna dayanabileceğimi ama zihinsel açıdan yorulacağım için
daha az üretken olacağımı fark ettim. Dolayısıyla benim için doğru sayının gece
başına ortalama 6-6.5 saat civarı olduğunu keşfettim.
Gayret
Göstermek
Eğer bir şey yeterince önemliyse, onun
için gayret göstermelisiniz. Olası sonuç başarısızlık olsa bile.
Gençken
risk alın!
Yaşlandıkça sorumluluklarınız artar. Bir
aile kurduğunuzda sadece kendiniz için değil, aileniz için de risk almaya
başlarsınız. İşe yaramama olasılığı olan şeyler yapmanız çok zorlaşır. Bu
sorumlulukları üstlenmeden risk almanın tam zamanıdır. Şimdi risk almanız
konusunda sizi destekliyorum. Cesur olun. Pişman olmazsınız.
Miras
Bana kalırsa önemli olan, insanların
gelecekte hakkımda ne düşündüğü değil, neler yaptığımdır. Ben ölüp gideceğim.
Peki yaptığım şeyler fayda sağlamış olacak mı?
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder
iyi ve güzel...