Sultan Alparslan ve Merv: Tarihî Kaynaklar Ve Araştırmalar Uluslararası Çalıştayı

Beş ve altı mayıs ikibinondört tarihlerinde TIKA tarafından Ankara’da düzenlenecek olan  “Sultan Alparslan ve Merv:  Tarihî Kaynaklar Ve Araştırmalar Uluslararası Çalıştayı” ilgi çekici ancak az bildiğimiz bir konu olan Merv şehri  ve dönemin sosyo-kültürel yapısı hakkında yeni ufuklar açmaya aday görünüyor.

Amaç

Tarihi çok eskilere dayanan Merv, Ortaçağ İslâm dünyasının en önemli merkezlerinden biri olmuştur. Hz. Osman döneminde İslâm hâkimiyetine geçen şehir, özellikle Horasan’ın İslâmlaştırılması sürecinde önemli bir rol üstlenmiştir. İklimsel benzerlikler nedeniyle Araplar, diğer merkezlere oranla Merv’i daha çok benimsemişlerdir. Öyle ki Merv, Abbâsî ihtilâlinin üssü haline gelmiş, hattâ Bağdat’tan önce Abbâsî Devleti’ne başkentlik yapmıştır. Bununla birlikte şehir, en parlak zamanını Büyük Selçuklular döneminde yaşamıştır. Dandanakan Savaşı’ndan sonra Çağrı Bey’in idaresine giren şehir, daha sonra oğlu Alp Arslan’ın hâkimiyetine geçmiş ve Alp Arslan’ın Büyük Selçuklu Sultanı olmasından, Melîk Sancar’ın 1097’deki idaresine kadar hanedandan farklı kişiler tarafından yönetilmiştir. Sancar’ın burayı önceleri idarî merkez, Büyük Selçuklu Sultanı olduktan sonra da başkent yapması, şehri daha farklı bir boyuta taşımış, bu dönemde Merv, siyasî, ekonomik ve kültürel açıdan zirveye ulaşmıştır.

Selçuklular döneminde şehrin ilk hâkimi olan Çağrı Bey’in 1059 tarihinde ölümünden sonra idare Melîk Alp Arslan’a geçmiştir. Alp Arslan, Büyük Selçuklu Sultanı olarak çıktığı Mâverâünnehir Seferi sırasında öldürüldüğünde cenazesi Merv’e getirilerek babası Çağrı Bey’in yanına gömülmüştür.

Türk tarihinin en önemli portrelerinden birini oluşturan Sultan Alp Arslan ve Büyük Selçuklular’ın başkenti olarak Merv hakkında bugüne kadar pek çok yayın yapılmış olmasına rağmen, kentin erken Selçuklu çağına ait XI. yüzyıl verileri, henüz kapsamlı bir çalışmaya konu edilmemiş; kentin Ortaçağ fiziği ve strüktürü, bütün yönleriyle tartışılmamıştır. Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı olarak, “Sultan Alparslan’ın Mezarının Bulunması ve Türbe İnşası Projesi” kapsamında düzenlenecek olan bu çalıştayın, Büyük Selçuklu başkenti Merv’in XI-XII. yüzyılına odaklanılarak, Sultan Alp Arslan ve Merv ile ilgili tarih-coğrafya kaynakları ve araştırmaların disiplinler-arası bir toplantıda her yönüyle analiz edilmesi ve özellikle Sultan Alp Arslan’ın mezarı konusundaki mevcut ya da ortaya çıkacak yeni verilerle tartışılmasının, proje sürecine değerli katkılar sağlayacağı inancındayız. Çalıştayda sunulan bildiriler kitap olarak en kısa zamanda yayımlanacaktır.

Konu Başlıkları

1.   Büyük Selçuklular Döneminde Merv

2.   XI-XII. Yüzyılda Merv (Fizikî Çevre ve Kentsel Ögeler)

3.   Sultan Alp Arslan Döneminde Merv Şehri

4.   Sultan Alp Arslan’ın ve Çağrı Bey’in Mezarı

5.   XI-XII. Yüzyılda Merv’de Kültürel Miras/Mimarî Eserler

6.   Ortaçağ’da Merv (Arkeolojik ve Jeolojik Veriler)

Önemli Tarihler:

Bildiri Özetlerinin Son Gönderim Tarihi : 4 Nisan 2014

Kabul Edilen Bildirilerin İlan Tarihi        : 11 Nisan 2014 

Çalıştay Tarihi:                                     : 5-6 Mayıs 2014/Ankara-TÜRKİYE

Katılımcılar

Başkan

Dr. Serdar Çam (TİKA Başkanı)

Bilim Kurulu - TÜRKİYE

Prof. Dr. Erdoğan Merçil (İstanbul Üniversitesi, Emekli)

Prof. Dr. Bekir Eskici (Gazi Üniversitesi)

Prof. Dr. Yusuf Kağan Kadıoğlu (Ankara Üniversitesi)

Prof. Dr. Abdülkerim Özaydın (İstanbul Üniversitesi)

Prof. Dr. Mehmet Ersan (Ege Üniversitesi)

Prof. Dr. Yüksel Sayan (Ege Üniversitesi)

Prof. Dr. Gülay Öğün Bezer (Marmara Üniversitesi)

Prof. Dr. Salim Koca (Gazi Üniversitesi)

Prof. Dr. M. Mahfuz Söylemez (İstanbul Üniversitesi)

Prof. Dr. İlhan Erdem (Ankara Üniversitesi)

Prof. Dr. Mustafa Demirci (Selçuk Üniversitesi)

Prof. Dr. Seyfullah Kara (Karabük Üniversitesi)

Doç. Dr. Z. Kenan Bilici (Ankara Üniversitesi)

Doç. Dr. Cihan Piyadeoğlu (İstanbul Medeniyet Üniversitesi)

Doç. Dr. Selma Kadıoğlu (Ankara Üniversitesi)

Doç. Dr. Osmangazi Özgüdenli (Marmara Üniversitesi)

Doç. Dr. Muharrem Kesik (İstanbul Üniversitesi)

Doç. Dr. Mohammad Tagi İmami (Tahran Azad Üniversitesi)

Doç. Dr. İsmail Hasanzade (Tahran el-Zehra Üniversitesi)

Yrd. Doç. Dr. Ali Akın Akyol (Gazi Üniversitesi)

Yrd. Doç. Dr. Sadi S. Kucur (Marmara Üniversitesi)

M. Süreyya ER (TİKA)

Dr. Ali Özgün Öztürk (TİKA)

Bilim Kurulu - TÜRKMENİSTAN

Dr. Tirgeş Hocaniyazov (Türkmenistan)

Dr. Kakacan Bayramov (Türkmenistan)

Düzenleme Kurulu

Doç. Dr. Cihan Piyadeoğlu (İstanbul Medeniyet Üniversitesi)

Oya Tütüncü (TİKA)

Ali Muslu (TİKA)

Arş. Gör. Murat Zengin (Ankara Üniversitesi)

Kaynak: TİKA